جراحی پولیپ بینی می‌تواند برای افرادی که مشکل تنفسی، کاهش بویایی و خروپف شدید دارند، مفید باشد. در این روش معمولا از هیچ‌گونه برش خارجی روی بینی خبری نیست و توده‌ها از مسیر آندوسکوپی یا ابزارهای مناسب برداشته می‌شوند. برای بسیاری از افرادی که مشکلات تنفسی داشته‌اند، این جراحی مزایایی مثل تنفس راحت‌تر، کاهش عفونت‌های پی‌درپی و بازگشت حس بویایی را به همراه دارد. گرچه امکان رشد مجدد توده وجود دارد، ولی با مدیریت آلرژی و شست‌وشوی منظم بینی، می‌توان آن را کاهش داد.
پولیپ بینی چیست و چه زمانی باید به جراحی فکر کرد؟
پولیپ بینی راه تنفس را تنگ می‌کند و گاهی مانع احساس بو و طعم می‌شود. این توده‌ها شکلی شبیه انگور دارند و در پوشش داخلی بینی یا درون سینوس‌ها رشد می‌کنند. پولیپ‌ها اغلب دیواره بینی را تحریک می‌کنند و در صورت حجیم شدن، تنفس از راه بینی را بسیار دشوار می‌سازند.
زمانی شخص به جراحی پولیپ بینی نیاز پیدا می‌کند که پولیپ‌ها بزرگ یا متعدد باشند و درمان‌های دیگر مثل اسپری‌های استروئیدی و داروهای کاهنده التهاب تاثیر کافی نداشته باشند. افرادی که حس بویایی را از دست داده‌اند، یا شب‌ها با صدای خرخر و مشکل تنفس مواجه‌اند، این عمل را راهکاری مفید برای برطرف ساختن این علایم می‌دانند.
مزایای جراحی پولیپ بینی
انجام جراحی پولیپ بینی مانند جراحی رینوپلاستی مزایای متعددی دارد که در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم:
- رفع انسداد شدید و گرفتگی مجرا : بعضی پولیپ‌ها به‌اندازه‌ای حجیم هستند که فرد در زندگی روزمره با دشواری دائمی در دم‌وبازدم روبهرو می‌شود. جراحی پولیپ بینی موجب حذف این موانع شده و تنفس را روان‌تر می‌کند.
- جلوگیری از عفونت‌های مکرر : سینوس‌هایی که به‌خاطر حضور پولیپ تهویه ضعیفی دارند، بیشتر مستعد عفونت هستند. جراحی کمک می‌کند درون حفره‌ها تهویه بهتری داشته باشند و احتمال عفونت تنفسی کمتر شود.
- احتمال بهبود حس بویایی و چشایی : وقتی پولیپ‌ها مجرای رسیدن بو به سلول‌های بویایی را سد کنند، توان تشخیص بو و مزه افت می‌کند. پس از جراحی پولیپ بینی، جریان هوا در مسیر بویایی بهتر حرکت کرده و حس‌های از دست رفته برمی‌گردند.
- کاهش خروپف و بهبود کیفیت خواب : تنفس دهانی در اثر گرفتگی بینی، باعث تولید صدای خروپف می‌شود. اگر عامل خروپف پولیپ باشد، برداشتن آن تا حد زیادی مشکل را کم می‌کند.
- درمان سینوزیت مزمن : پولیپ بینی و سینوزیت مزمن معمولا به‌هم گره می‌خورند. درصورتی‌که درمان دارویی تاثیر نداشته باشد، جراحی به‌عنوان راهی برای آرام نمودن دردهای سینوسی مطرح است.
روش‌های جراحی پولیپ بینی
پزشکان بر حسب وضعیت فرد و اندازه و مکان پولیپ‌ها، روش‌های مختلفی را پیشنهاد می‌دهند که شامل موارد زیر است:
جراحی بدون بیهوشی عمومی
پولیپ‌های نزدیک به جلو بینی و دارای ابعاد بزرگ‌تر را می‌توان با ابزار مکش (میکرودبریدر) در مطب خارج کرد. این کار با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بعد از برداشتن توده، ترشحات با ساکشن بیرون کشیده می‌شوند.
جراحی آندوسکوپی
برای پولیپ‌های عمیق و کوچک‌تر یا پولیپ‌هایی که در سقف بینی و سینوس‌ها جای گرفته‌اند، کارگذاری لوله باریکی به نام آندوسکوپ پیشنهاد می‌شود. دوربین ظریف سر آندوسکوپ دیدی دقیق به جراح داده و امکان برش و برداشتن پولیپ‌ها را برقرار می‌کند. در صورتی که نیاز باشد، سینوس‌ها هم پاکسازی می‌شوند تا عامل عفونت و انسداد برطرف شود.
به‌کارگیری لیزر
گاهی برای پولیپ‌های خیلی کوچک می‌توان از اشعه لیزر استفاده کرد تا بافت آن‌ها سوزانده شود. افرادی که با پولیپ‌های محدود روبهرو هستند و در عمق سینوس مشکل ندارند، از این روش بهره خواهند برد.
جراحی همراه بیهوشی عمومی
زمانی که فرد با توده‌های پیچیده یا متعدد روبهرو باشد یا موقعیت پولیپ‌ها برداشتن آن‌ها را سخت کند، جراحی همراه بیهوشی عمومی انجام می‌شود. در این حالت، بیمار حس درد ندارد و جراح تسلط بیشتری برای خارج کردن پولیپ‌ها خواهد داشت.
مراقبت‌های پیش از عمل پولیپ بینی
پزشک ابتدا آزمایش‌هایی همچون سی‌تی‌اسکن یا تست‌های آلرژی را تجویز می‌کند تا جایگاه و شکل پولیپ‌ها روشن شود. گاهی دوره‌ای مصرف داروهای استروئیدی یا ضدالتهاب توصیه می‌کنند تا شاید اندازه پولیپ کمتر شود و نشانه‌ها پایین بیاید.
همچنین در برخی افراد، سیگار کشیدن روند بهبودی و ترمیم بافت‌ها را کند می‌سازد؛ بنابراین معمولا تا یکی دو هفته پیش از عمل، توصیه می‌شود محصول دخانی مصرف نشود. رعایت خورد و خوراک سالم، پرهیز از نوشیدنی‌های الکلی و داشتن تغذیه متوازن نیز به روند آماده‌سازی بدن کمک می کند.
عمل پولیپ بینی چقدر زمان می‌برد؟
مدت جراحی پولیپ بینی وابسته به روش انتخابی است. اگر نیاز به بی‌حسی موضعی باشد، احتمال دارد عمل طی چند دقیقه تا یک ساعت تمام شود؛ اما در موارد سخت‌تر، به خصوص هنگامی که سینوس‌ها نیز درگیر هستند، کار جراح یک تا چند ساعت زمان می‌برد.
لازم است فرد بعد از عمل تا مدت کوتاهی در اتاق ریکاوری بماند و با توجه به نظر بهترین جراح بینی در تهران، گاهی همان روز ترخیص شود یا یک شب در بیمارستان استراحت کند.
ماندگاری جراحی پولیپ بینی
ممکن است پس از جراحی پولیپ بینی، رشد دوباره توده اتفاق بیفتد. علت اصلی، ریشه التهابی یا حساسیتی است که در پوشش مخاطی وجود دارد. اگر فرد آلرژی یا آسم دارد و آن را کنترل نکند، احتمال رشد دوباره پولیپ همچنان بالاست.
برای کاهش دادن این مشکل، اغلب پزشکان ادامه مصرف اسپری‌های استروئیدی و شست‌وشوی روزانه بینی با محلول‌های نمکی را پس از جراحی توصیه می‌کنند تا التهاب به تدریج کمتر شود و از شکل‌گیری مجدد پولیپ کاسته شود.
هزینه جراحی پولیپ بینی
هزینه عمل پولیپ بینی به عوامل مختلفی وابسته است که در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم:
- روش جراحی: استفاده از آندوسکوپ یا نیاز به بیهوشی عمومی، در مبلغ پایانی اثر دارد.
- محل درمان: اگر این عمل در بیمارستان دولتی انجام شود، بخشی از هزینه‌ها کاهش می‌یابد. در مراکز خصوصی، بیمار نوع خدمات گوناگون را می‌پذیرد و هزینه‌ها بیشتر می‌شود.
- دستمزد جراح: تخصص و میزان تجربه جراح در تعیین هزینه موثر خواهد بود.
- بیمه: بعضی طرح‌های درمانی بخشی از هزینه عمل را پوشش می‌دهند. گاهی در بیمارستان دولتی زیر مجموعه بیمه پایه، فرد هزینه اضافی چندانی متحمل نمی‌شود.
جهت آگاهی از مبلغ دقیق، مشورت با پزشک یا مرکز درمانی ضروری است. اگر جراح صلاح بداند که توده‌ها مشکلات تنفسی جدی ایجاد کرده‌اند، معمولا بیمه‌ها نیز از آن پشتیبانی مناسبی دارند.
نکته‌های مهم پس از جراحی پولیپ بینی
همان طور که اشاره کردیم این جراحی می‌تواند برای افرادی که مشکل تنفسی، کاهش بویایی و خروپف شدید دارند، مفید باشد. به همین منظور برای رسیدن به نتیجه مورد نظر و پیشگیری از عوارض جبران ناپذیر نیاز است نکات مراقبتی خاصی را رعایت کنید که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم:
- حفظ تمیزی داخل بینی : طی روزهای بعد از عمل، شست‌وشوی بینی با سرم نمکی تجویز می‌شود تا پوسته‌های خون و ترشحات باقی‌مانده دفع گردند. این کار از شکل‌گیری لخته یا بافت خشک جلوگیری می‌کند.
- رعایت استراحت : بهتر است تا چند روز، خم کردن سر به پایین متوقف شود و رفت‌وآمد زیاد یا انجام ورزش سنگین عقب بیفتد. در چند هفته اول، وارد آوردن فشار به سر و گردن ممکن است خونریزی ایجاد کند.
- دوری از عوامل محرک : بوهای تند، گردوغبار، دود سیگار؛ همگی بینی را تحریک می‌نمایند. دور بودن از این موارد تا چند هفته کمک می‌کند بهبودی کامل‌تر انجام پذیرد و علائم برگشت نداشته باشد.
- مصرف داروهای تجویزی : گاهی اسپری‌های ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک‌های سبک تجویز می‌شوند تا التهاب زودتر کاهش یابد و عفونت احتمالی به صفر برسد.
- کنترل آلرژی : اگر کسی آلرژی دارد، ناچار است آن را ریشه‌ای مدیریت کند؛ در غیر این‌صورت، زمینه ساخت مجدد پولیپ در آینده کاملا محتمل است.
آیا جراحی پولیپ بینی الزامی است؟
عده‌ای هستند که پولیپ بینی‌شان مشکلی ایجاد نمی‌کند. اگر پولیپ کوچک بماند، شاید شخص نیازی به جراحی حس نکند. اما زمانی که علائم پیش‌رونده شود و دارو نتواند مانع عوارض شود، جراحی پولیپ بینی یک پیشنهاد مهم به حساب می‌آید.
رشد دوباره پولیپ چندان دور از ذهن نیست، ولی کنترل آلرژی و مراقبت‌های بعد از عمل احتمال عود را کم می‌کند. در نهایت، این تصمیم با معاینات حضوری و توصیه پزشک متخصص گرفته می‌شود و فرد باید جنبه‌های مختلف را درنظر بگیرد.